Kleine oorzaak, grote gevolgen: ziektocht naar postkantoor Overtoom in Westzaan

Door Will Evers

Eens in de vier weken ontvang ik een rondzending. Deze wordt altijd bij mij afgeleverd door Corina Blokker. Logisch, want zij staat vóór mij op het lijstje. Maar eind augustus kwam er iemand anders, want Corina was met vakantie.

Dit keer was het Kees Overtoom de de rondzending kwam afleveren. Ook logisch want Kees staat vóór Corina op het lijstje. Nu was het gebruikelijk om een praatje te houden met Corina, als ze langs kwam. Altijd heel gezellig. Alleen daarom al moet iedereen zich opgeven voor de rondzendingen. Dat praatje hielden Kees en ik dus ook maar. Ook met Kees valt goed te praten.

Op een bepaald moment in ons overlegje vroeg Kees, “Zeg jij hebt toch in de Zaanstreek gewoond”? Om het niet al te ingewikkeld te maken bevestigde ik dat maar vroeg hem daar geen grote ruchtbaarheid aan te geven. “Dan ken je Westzaan ook zeker wel”? “Ik kwam er wel eens” was mijn antwoord. “Nou dan kun je me ook wel vertellen waar dat postkantoortje stond bij de Overtoom in Westzaan!

Dat wist ik niet, vertelde ik hem, maar ik zou het wel kunnen navragen. Ik vroeg Kees waarom hij het wilde weten. Het ging om een postzegel met een stempel waarop “Overtoom” te lezen was. (Nu valt er over een “Overtoom” oftewel “Overhaal” veel meer te vertellen maar ik wil deze story graag zo kort mogelijk houden).

Dus ik mailde een vriendin van me:

In het kader van een onderzoek naar maritieme poststempels is men gestuit op een stempel “overtoom” waarbij zeer onduidelijk misschien Westzaan staat. Is het bekend of er in Westzaan bij het Overtoom ooit een (hulp) postkantoortje is geweest?

Hoor graag.

Met dank bij voorbaat en vriendelijke groet,

Mijn vriendin nam contact op met de Historische vereniging Westzaan.

Via deze mailde de oudste bewoner van Westzaan als volgt:

Mijn grootouders van moeder’s kant (=Couwenhoven) woonden op de Overtoom nr. 76 = is het huis met de loopbrug aan de zijkant. Daarom weet ik wel wat van de Overtoom. Van een eventueel aanvullend postkantoor is mij niets bekend. Ooit, toen Westzaan een kleine zeehaven had, zal er wellicht iets van een havenkantoor geweest zijn. Misschien was het daar mogelijk om eenvoudige posthandelingen te verrichten. Uit de geschiedbeschrijvingen van ons dorp ben ik hierover geen gegevens tegengekomen. In Amsterdam is ook een Overtoom. Mogelijk is daarvan het maritieme stempel, gelet op de onduidelijke plaatsnaam.

Nog iets over de Overtoom in Westzaan. In het historische wandelboekje ‘Van Bakkersloot tot Overtoom’ staat het pand nr. 9 beschreven op blz. 21 – foto op blz. 22. Het houten pand met stenen voorgevel is er niet meer. Het herbergde ooit (tot ong. 1960) de boekwinkel van Tolk. De beschrijving van de winkels aan de zuidzijde van de Overtoom, ook op blz. 21 klopt niet – is andersom geweest. Groenteboer Maarten Visser zat nog voor de winkel van Tolk, ik denk nr. 5 of 7. Na Tolk volgde een VéGé- kruidenierswinkel van ? (Dekker? Mogelijk gecombineerd met melkhandel) en dan de slagerij van Antoon Bakker. Dan een kledingszaak, ook bedrijfskleding van De Gunst/Eegdeman (besloeg twee panden) en tot slot in het laatste pand kapper Ris – later nog een tijdje de groentewinkel van Nico van het Veer, wiens vader in de J.J.Allanstraat een groentewinkel had. Daartegenover een witgoedzaak van Velthuis? Ook is daarvan de naam Langver genoemd.

Hopend je hiermee van dienst te zijn. Vriendelijke groet.

Dirk Molenaar

Maar ja, dat was nog geen volledig antwoord op de vraag van Kees, dus mijn vriendin liet het er niet bij zitten. Zij mailde aan de gemeentesecretaris:

Zou jij mij kunnen helpen betreffende onderstaande vragen?

De Heer Dirk Molenaar heeft ook al het een en ander uitgelegd. ( zie hieronder de mail)

Maar volgens de heer die ook Overtoom heet heeft dit postkantoortje er ooit wel gestaan.

Weet jij hier iets van of heb je een tip waar we dit zouden kunnen vinden?

Met vriendelijke groet,

Het antwoord kwam na enige tijd:

Van wanneer is dat poststempel? Dat geeft ons meer kader om te zoeken.

Met vriendelijke groet,

Jan van der Male

Gemeentearchief Zaanstad

Dus ik vraag aan Kees om mij een afdruk van het stempel te sturen die ik na enkele dagen ontvang.

Enfin, om een lang verhaal kort te maken ontvang ik na vele omwegen ten behoeve van Kees de volgende reactie van de gemeente Zaanstad.

Wij hebben er op gestudeerd en diverse kranten etc. doorzocht, maar helaas kunnen wij niets over een hulppostkantoor aan de Overtoom in Westzaan vinden. Het spijt ons.

Met vriendelijke groet,

Jan van der Male

Gemeentearchief Zaanstad

Dus ik vraag aan Kees om mij een afdruk van het stempel te sturen die ik na enkele dagen ontvang.

Enfin, om een lang verhaal kort te maken ontvang ik na vele omwegen ten behoeve van Kees de volgende reactie van de gemeente Zaanstad.

Wij hebben er op gestudeerd en diverse kranten etc. doorzocht, maar helaas kunnen wij niets over een hulppostkantoor aan de Overtoom in Westzaan vinden. Het spijt ons.

Met vriendelijke groet,

Jan van der Male

Gemeentearchief Zaanstad

Het schijnt dat er in het college van B&W en de gemeenteraad vragen over dit interessante onderwerp vragen zijn gesteld maar daar ben ik niet helemaal zeker van.

Van verdere ontwikkelingen zal ik jullie op de hoogte houden.

Will Evers Hoorn, 10 sept. 2022